حملات SQL Injection چیست و چرا باید امنیت پایگاه داده هاست خود را بهبود دهیم؟ در بسیاری از موارد دیده می‌شود که هکر به عنوان بازدیدکننده به سایت وارد می‌شود و در هنگام پر کردن فیلدهای فرم ثبت نام به جای درج اطلاعات فردی، کوئری مورد نظر خود را توسط حملات SQL Injection اجرا میکند، در این حالت ایمیل ادمین به ایمیل دلخواه تغییر میکند و تمام دسترسی‌ها در اختیار هکر قرار می‌گیرد.
حملات SQL Injection یکی از رایج‌ترین حملات در دنیای امنیت وب است که مهاجم از آن برای دسترسی غیرمجاز به داده‌ها یا دستکاری پایگاه‌داده‌های برنامه‌ها استفاده میکند. در این حملات، کدهای مخرب SQL به ورودی‌هایی که قرار است توسط برنامه‌نویس به پایگاه داده منتقل شود، تزریق می‌شوند. این تزریق‌ها می‌توانند به برنامه آسیب رسانده و اطلاعات حساسی از جمله داده‌های کاربران، رمزهای عبور و حتی کنترل کل سیستم را در اختیار مهاجم قرار دهند. برای مثال، اگر یک فرم جستجوی ساده در یک سایت به درستی ایمن نشده باشد، مهاجم می‌تواند از آن برای وارد کردن کد SQL و استخراج اطلاعات از پایگاه داده استفاده کند.در این مقاله به معرفی حملات SQL Injection می‌پردازیم.
SQL Injection چیست؟
SQL Injection یا تزریق SQL یک تکنیک هک است که در آن مهاجم از یک آسیب‌پذیری در نرم‌افزار یا سایت برای وارد کردن دستورات SQL مخرب به پایگاه داده استفاده میکند، این حمله به‌طور معمول در شرایطی رخ می‌دهد که ورودی‌های کاربران در برنامه‌های وب به‌درستی اعتبارسنجی یا فیلتر نمی‌شوند، به طوری که یک مهاجم می‌تواند دستورات SQL را از طریق فرم‌های ورودی (مثل جعبه جستجو، فیلدهای ورود اطلاعات، یا URLها) به پایگاه داده ارسال کند.
انواع حملات SQL Injection کدام‌اند؟
حملات تزریق کلاسیک (Classic SQL Injection)
این نوع حمله معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مهاجم از ورودی‌های فرم‌ها یا URL برای وارد کردن دستورات SQL استفاده میکند و هدف آن دستیابی به اطلاعات از پایگاه داده است.
Blind SQL Injection
در این نوع حمله، مهاجم نمی‌تواند پاسخ واقعی از پایگاه داده دریافت کند، اما با استفاده از پرسش‌های منطقی و تحلیل تغییرات در رفتار سیستم، اطلاعاتی را استخراج میکند.
Union-based SQL Injection
مهاجم با استفاده از دستور UNION می‌تواند داده‌های مختلف از جداول مختلف پایگاه داده را ترکیب کرده و به‌دست آورد.
Time-based Blind SQL Injection
در این حمله، مهاجم می‌تواند با ایجاد تأخیر عمدی در پاسخ‌های پایگاه داده، وجود یا عدم وجود اطلاعات را از طریق زمان تأخیر پاسخ‌ها بررسی کند.
حملات SQL Injection به دلیل ضعف‌های موجود در نحوه تعامل برنامه‌ها با پایگاه‌داده‌ها ممکن است باعث آسیب‌های جدی به امنیت سیستم‌ها شوند. این حملات به دلیل نوع خاص خود می‌توانند به چندین شکل مختلف صورت گیرند و هرکدام از آنها چالش‌های متفاوتی برای توسعه‌دهندگان ایجاد میکند. اولین دلیل اهمیت آگاهی از انواع حملات SQL Injection، توانایی شناسایی آسیب‌پذیری‌های سیستم‌ها و پایگاه‌داده‌ها است. به علاوه، شناخت دقیق‌تر این حملات به کمک کارشناسان امنیتی می‌آید تا از رخ دادن حملات جلوگیری کرده و سیستم‌ها را ایمن‌تر کنند. در این حملات، مهاجم اغلب می‌تواند دسترسی غیرمجاز به پایگاه‌داده‌ها پیدا کند، تغییراتی در اطلاعات ایجاد کند یا حتی اطلاعات حساس را استخراج کند.
یکی از دلایل دیگری که باید درک دقیقی از این حملات داشت، مرتبط بودن آن با دنیای وب و سرویس‌های آنلاین است. این حملات می‌توانند در هر سطحی از برنامه‌ها رخ دهند و معمولاً ناشناخته باقی می‌مانند تا زمانی که آسیب‌های قابل توجهی وارد شوند. برای نمونه، مهاجم می‌تواند به راحتی از طریق فرم‌های ورود یا جستجوی سایت‌ها اقدام به ارسال کد SQL کند و پس از گذر از فیلترهای امنیتی، به داده‌های حساس دسترسی پیدا کند. بنابراین، درک نحوه عملکرد این حملات و انواع آن برای جلوگیری از وقوع چنین مشکلاتی ضروری است.
مورد دیگر که نشان‌دهنده اهمیت این حملات است، آسیب‌های اقتصادی و شهرتی است که می‌تواند به سازمان‌ها وارد کند. در برخی مواقع، حتی ممکن است مهاجم بتواند تمام اطلاعات موجود در یک پایگاه داده را پاک کند یا تغییرات اساسی در داده‌ها اعمال کند که بازسازی آن بسیار زمان‌بر و پرهزینه خواهد بود. بنابراین شناسایی انواع حملات SQL Injection، به برنامه‌نویسان و کارشناسان امنیتی این امکان را می‌دهد که برنامه‌ها را ایمن‌تر کرده و از وقوع این حملات جلوگیری کنند.
در نهایت، یادگیری در مورد انواع حملات SQL Injection و روشهای مقابله با آنها می‌تواند به بهبود امنیت سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی کمک کند. بنابراین برای هر توسعه‌دهنده و کارشناس امنیتی، آشنایی با این نوع حملات و درک دقیق نحوه وقوع آنها، ضروری است.
اگر حمله SQL Injection موفقیت برسد چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اگر حمله SQL Injection موفقیت‌آمیز باشد، مهاجم ممکن است به دسترسی به اطلاعات حساس از جمله نام‌های کاربری، رمزهای عبور، اطلاعات مالی یا حتی اطلاعات شخصی کاربران دست یابد. علاوه بر این، در صورتی که پایگاه‌داده به طور مناسب ایمن نشده باشد، مهاجم قادر خواهد بود تا دستورات SQL بیشتری ارسال کرده و به راحتی عملیات حذف، ویرایش یا اضافه کردن داده‌ها را انجام دهد. این می‌تواند منجر به تغییرات غیرمجاز در پایگاه‌داده، تخریب اطلاعات یا افشای داده‌های حساس شود.
مثال‌هایی از تزریق کدهای مخرب SQL
تزریق کدهای مخرب SQL می‌تواند در مواقعی رخ دهد که ورودی‌های کاربر به درستی فیلتر یا پاکسازی نشده باشد. به عنوان مثال، مهاجم ممکن است از کد زیر برای دسترسی به اطلاعات کاربران استفاده کند:
‘ OR ‘1’=’1
این کد باعث می‌شود تا شرط SQL همیشه درست باشد و به مهاجم این امکان را می‌دهد که به تمام داده‌های موجود در پایگاه‌داده دسترسی پیدا کند. یکی دیگر از نمونه‌های رایج تزریق SQL، استفاده از کدهای زیر برای حذف تمام رکوردهای پایگاه‌داده است:
DROP TABLE users;
معرفی SQL Injection
در اغلب برنامه های کاربردی تحت وب از بانکهای اطلاعاتی یا پایگاه داده استفاده می شود. این برنامه ها داده های ورودی کاربر را به یک query تبدیل کرده و به بانک اطلاعاتی ارسال میکند.
SQL Injection به معنی تزریق کد SQL است که یک روش قدیمی برای حمله به سایت هایی است که از بانک های اطلاعاتی و فرم ها استفاده می کنند.
نحوه عملکرد:
پایگاه داده‌های رابطه‌ای (مثل MySQL، PostgreSQL، Oracle و …) از زبان SQL برای مدیریت داده‌ها استفاده می‌کنند، زمانی که کاربر اطلاعاتی را در یک فرم وارد میکند، این اطلاعات ممکن است مستقیماً به یک دستور SQL ارسال شود تا در پایگاه داده جستجو، درج، یا به‌روزرسانی شوند. اگر این ورودی‌ها به‌درستی فیلتر یا اعتبارسنجی نشوند، مهاجم می‌تواند به‌جای اطلاعات معمولی، دستورات مخرب SQL وارد کند که می‌توانند پایگاه داده را تغییر داده یا از آن اطلاعات حساس سرقت کنند.
برای مثال، اگر یک فرم ورود به سیستم تنها نیاز به وارد کردن نام کاربری و رمز عبور دارد، مهاجم می‌تواند ورودی‌هایی مانند hi’ or 1=1′ وارد کند. در اینجا، بخش ‘ OR 1=1 — به گونه‌ای طراحی شده است که دستور SQL را تغییر دهد تا همیشه درست باشد و به مهاجم اجازه دهد بدون نیاز به وارد کردن اطلاعات واقعی، به سیستم دسترسی پیدا کند.
روش های مقابله :
– بهترین راه مقابله با حملات SQL Injection چک کردن ورودی ها قبل ارسال آنها به پایگاه داده به عنوان یک Query است. میتوانید ورودی فرم ها را به کمک روشهای مختلف چک کنید که حاوی کارکترهای غیرمجاز نباشند.
– یا یک روش دیگر برای جلوگیری از حملات SQL Injection ایجاد چند کاربر با دسترسی های مختلف به دیتابیس است .
– پیام‌های خطایی که ایجاد می‌کنید با دقت بیشتری انتخاب کنید.مثلاً خطای ‘ نام کاربری نمی‌تواند شامل اعداد باشد’ را که توسط پایگاه داده برگردانده می‌شود در نظر بگیرید. همین اطلاعات کم می تواند به مهاجم این کمک را بکند که در قسمت نام کاربری اعداد را وارد نکند.
– امنیت پایگاه داده هاست خود را ارتقاء دهید.
بازیابی داده‌های مخفی یا Retrieving hidden data
در حملات SQL Injection، مهاجم ممکن است بتواند به اطلاعات پنهانی که برای کاربران عادی قابل دسترسی نیست، دست پیدا کند. به عنوان مثال، مهاجم می‌تواند از دستورات SQL برای استخراج داده‌های حساس مانند اطلاعات مالی، حساب‌های بانکی یا حتی رمزهای عبور کاربران استفاده کند. این داده‌ها معمولاً در پایگاه‌داده به صورت رمزنگاری‌شده ذخیره می‌شوند، اما اگر تزریق SQL به درستی شبیه‌سازی نشده باشد، مهاجم می‌تواند این اطلاعات را به راحتی بازیابی کند.
ازکارانداختن منطق برنامه یا Subverting application logic
یکی دیگر از عواقب حملات SQL Injection می‌تواند تغییر یا انحراف در منطق برنامه باشد. مهاجم ممکن است با دستکاری دستورات SQL و اضافه کردن کدهای مخرب، منطق کاری برنامه را به شکلی تغییر دهد که به نفع خود عمل کند. به عنوان مثال، ممکن است دستوری SQL وارد کند که به جای انجام عملیات جستجو، داده‌ها را به صورت دلخواه ویرایش کند یا حتی عملیات حذف انجام دهد.
حملات union یا UNION attacks
حملات UNION SQL Injection زمانی رخ می‌دهد که مهاجم از عملگر UNION در SQL برای ترکیب نتایج دو یا چند کوئری SQL استفاده میکند. این نوع حمله معمولاً برای استخراج داده‌های پنهانی از جداول دیگر استفاده می‌شود. برای مثال، مهاجم ممکن است از کد زیر برای ترکیب نتایج جستجوی خود با داده‌های دیگر استفاده کند:
SELECT name, password FROM users UNION SELECT username, password FROM admins;
چگونه نقاط ضعف SQL injection را می‌توان شناسایی کرد؟
نقاط ضعف SQL Injection معمولاً زمانی شناسایی می‌شوند که ورودی‌های کاربر به درستی فیلتر و اعتبارسنجی نشده باشند. برای شناسایی این نقاط ضعف، باید برنامه‌ها را به طور مرتب تست کرد و از ابزارهای امنیتی مانند SQLMap یا سایر اسکنرهای آسیب‌پذیری استفاده کرد تا هرگونه آسیب‌پذیری احتمالی را شناسایی کرده و برطرف کرد.
بهترین استراتژی‌های جلوگیری از حملات SQL Injection
برای جلوگیری از حملات SQL Injection، باید از استراتژی‌هایی مانند استفاده از دستورات آماده (Prepared Statements)، اعتبارسنجی دقیق ورودی‌ها، استفاده از فیلترهای امنیتی و رمزنگاری داده‌ها بهره برد. همچنین می‌توان از ابزارهای امنیتی و اسکنرهای آسیب‌پذیری برای شناسایی و برطرف کردن مشکلات امنیتی استفاده کرد.
چگونه می‌توان از SQL injection جلوگیری کرد؟
یکی از مهم‌ترین روشهای جلوگیری از SQL Injection استفاده از دستورات آماده و پارامترگذاری ورودی‌ها است. این روش باعث می‌شود که هر ورودی از کاربر به صورت جداگانه در پایگاه‌داده پردازش شود و امکان تزریق کد مخرب به حداقل برسد. علاوه بر این، فیلتر کردن ورودی‌ها و استفاده از ابزارهای امنیتی برای شناسایی آسیب‌پذیری‌های احتمالی، می‌تواند به افزایش امنیت سیستم‌ها کمک کند.
آیا SQL Injection فقط بر روی دیتابیس‌های رابطه‌ای تأثیر می‌گذارد؟
SQL Injection معمولاً بر روی پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای تأثیر می‌گذارد، اما در برخی موارد، ممکن است این نوع حملات به دیگر سیستم‌ها و پایگاه‌داده‌ها که از زبان SQL استفاده می‌کنند نیز گسترش یابد. به همین دلیل، باید همواره برای ایمن‌سازی هر نوع پایگاه‌داده‌ای که در آن از SQL استفاده می‌شود، اقدامات احتیاطی انجام داد.
سوالات متداول
- Classic SQL Injection: مهاجم از نقاط ورودی مانند فرم‌ها یا URLها برای اجرای دستورات SQL مخرب استفاده میکند.
- Blind SQL Injection: در این نوع حمله، مهاجم نمی‌تواند پاسخ مستقیم پایگاه داده را ببیند اما از طریق تحلیل رفتار سیستم، اطلاعات را حدس می‌زند.
- Union-based SQL Injection: مهاجم از دستور UNION در SQL استفاده میکند تا داده‌های مختلف از جداول متفاوت را ترکیب کرده و به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کند.
- Error-based SQL Injection: این حمله بر مبنای خطاهای پایگاه داده است و مهاجم از پیام‌های خطا برای دستیابی به ساختار و محتوای پایگاه داده استفاده میکند.
- Time-based Blind SQL Injection: با تأخیر عمدی در پاسخ سیستم، مهاجم از طریق زمان تأخیر، وجود یا عدم وجود اطلاعات را بررسی میکند.
لطفاً توضیح بدین بعد هک شدن چه اقدامی باید کرد
محتوا آپدیت شد و در مورد اقدامات لازم پس از هک شدن توضیحاتی ارائه شده است.