از آنجایی که سیستم عامل لینوکس چند کاربره است، برای محافظت از فایل ها و دایرکتوری های آن و جلوگیری از دسترسی غیر مجاز ، برای افراد سطح دسترسی تعریف شود . مدیر سرور میتواند سطوح دسترسی را تعریف کند. در این مقاله قصد داریم سطح دسترسی را در هاست لینوکس تعریف کرده و تعیین سطح دسترسی ها در لینوکس و نحوه مدیریت آن را توضیح دهیم.
تعریف سطح دسترسی (Permission) :
سطح دسترسی در سیستم های شبکه ای و چندکاربره به حالتی گفته میشود که کاربر میتواند بر اساس سطح دسترسی تعیین شده به منابع دسترسی داشته باشد که این سطوح دسترسی توسط مدیر سرور هاست و یا صاحب فایل تنظیم میشوند.
در لینوکس سه سطح دسترسی برای فایل و فولدرها وجود دارد:
اجازه خواندن فایل را میدهد :read
اجازه نوشتن و ویرایش در فایل را میدهد :write
اجازه اجرای فایل را میدهد :execute
این سه سطح دسترسی به صورت r – w – x مشخص میشوند که برای هر کدام از آنها یک عدد در نظر گرفته شده است:
r → 4
w → 2
x → 1
در لینوکس سه کلاس برای کاربران وجود دارد: owner – group – other که میتوان برای هر کدام سطح دسترسی تعیین نمود.
مثال:
rw-rw-r → 644
سطح دسترسی در مثال بالا 644 است که در آن rw برابر با 6 در نظر گرفته میشود.
برای تغییر سطح دسترسی ها در لینوکس از فرمان chmod استفاده میشود. نحوه استفاده به صورت زیر است:
chmod [permissions] [path]
مثال:
chmod 755 test
در این مثال دسترسی به فایل test برای owner برابر با 7 یا rwx ، برای group برابر با 5 یا rx و برای other برابر با 5 یا rx خواهد بود.
755 → rwx-rx-rx
به طور کلی در لینوکس ۲ کاربر داریم که یکی root یا کاربر ریشه است و تمامی تنظیمات و تغییرات را میتواند انجام دهد و مشابه administrator در هاست ویندوز است و یک کاربر دیگر هم وجود دارد که خود شما هستید و یا شخصی که از سیستم استفاده میکند .
برای ورود به محیط root از دستور su استفاده میشود. پس از ورود این دستور از شما کد مربوط به ورود به روت درخواست میشود که آن را وارد میکنید و وارد محیط روت میشوید.
پیشنهاد وب رمز: هاست چیست؛ ۸ نوع میزبانی وب که باید بشناسید
دستورات SSH در لینوکس:
ssh مخفف Secure Shell در واقع یک پروتکل امن و رمزگذاری شده برای مبادله اطلاعات بین کامپیوتر و سرور میباشد. که به کاربر اجازه دسترسی به سرور ریموت را میدهد. یعنی کاربر از راه دور به سرور متصل شده و آنرا مدیریت میکند. به طور مثال عملیاتی مانند جابه جا کردن فایل ها، حذف و اضافه کردن فایل و فولدر، کپی کردن فایل ها و ….را میتوان به وسیله این دستورات انجام داد.
برخی از دستورات پرکاربرد SSH:
برای اجرای دستورات وارد محیط ترمینال لینوکس شوید. مشابه تصویر زیر:
سپس دستورات را وارد نمایید.
ورود به دایرکتوری یا شاخه مورد نظر cd /directory name
بازگشت به دایرکتوری قبل cd ..
نمایش فایل و فولدرهای داخل دایرکتوری ls
نمایش جزئیات فایل ها و فولدرهای موجود دایرکتوری جاری ls -l
نمایش مسیر دایرکتوری جاری pwd
نمایش نام یوزرهایی که به سیستم متصل هستند who
ورود به روت sudo -i
خروج از محیط روت exit
رفتن به فولدر خانگی کاربر cd ~user1
رفتن به آخرین دایرکتوری که در آن بوده اید cd –
ایجاد یک دایرکتوری با نام test در مسیر جاری mkdir test
تغییر نام و یا جا به جا کردن یک فایل یا فولدر mv test1 new_test
حذف یک دایرکتوری با نام testdir از مسیر جاری rmdir testdir
حذف یک فایل با نام فایل تست rm -f testfile
مجوز فایل ها و فولدرها
کلاس های کاربران سرور لینوکس:
u → owner
g → group
o → other or all
دستورات تعیین سطح دسترسی و مجوزها:
تغییر مجوز فایل یا دایرکتوری chmod ugo+rwx testdir
دادن مجوز اجرایی به فایل testfile به کاربر جاری chmod u+s /bin/testfile
حذف مجوز اجرایی فایل testfile از کاربر جاری chmod u-s /bin/testfile
دادن مجوز اجرایی به دایرکتوری testdir به گروه جاری chmod g+s /home/testdir
حذف مجوز اجرایی از دایرکتوری testdir از گروه جاری chmod g-s /home/testdir
نمایش مجوز فایل ها در مسیر جاری ls -lh
تدوین و گردآوری: حبیبه سورانی
منبع : makeuseof.com linux.com
بسیار عالی ممنون از سایت خوبتان من خودم طراحی سایت میکنم میدانم خیلی زحمت کشیده اید برای ساختن
فولدر در لینوکس این وب این وبلاگ رو خوندم.
با تشکر از همراهی شما 🌺