دیتابیس وردپرس به مرور زمان با ذخیره اطلاعاتی مانند پست‌ها، کامنت‌ها، داده‌های کاربری و نسخه‌های قدیمی پست‌ها، حجم زیادی از داده‌ها را در خود نگه می‌دارد. با افزایش حجم دیتابیس، سرعت سایت کاهش یافته و ممکن است در تجربه کاربری و سئو سایت نیز تأثیر منفی بگذارد.
بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس، به معنای حذف داده‌های اضافی و بهینه‌سازی جداول، یکی از راهکارهای موثر برای بهبود عملکرد سایت است. این فرایند به کاهش زمان بارگذاری صفحات و افزایش سرعت وردپرس کمک می‌کند. در ادامه به دلایل اهمیت این بهینه‌سازی و نکات مرتبط با آن می‌پردازیم.
چرا بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس مهم است؟
بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس باعث افزایش سرعت و کارایی کلی سایت می‌شود. با حذف داده‌های اضافی، خطاهای پایگاه داده کاهش می‌یابد و فرآیندهای پردازش به سرعت انجام می‌شوند.
این بهبود در کارایی باعث افزایش رضایت کاربران می‌شود و می‌تواند در سئو نیز تأثیر مثبتی داشته باشد؛ زیرا گوگل و موتورهای جستجو دیگر، به سایت‌های با سرعت بالاتر امتیاز بیشتری می‌دهند. علاوه بر این، بهینه‌سازی دیتابیس، فشار روی سرور را کاهش می‌دهد و از مصرف بی‌رویه منابع هاست جلوگیری می‌کند.
تاثیر کارایی پایگاه داده در سرعت سایت
دیتابیس به عنوان مرکز اصلی اطلاعات در سایت وردپرس، نقش مهمی در سرعت بارگذاری دارد. کارایی پایین دیتابیس باعث می‌شود درخواست‌های کاربران به کندی پردازش شوند و زمان بارگذاری صفحات افزایش یابد.
زمانی که کارایی دیتابیس بهینه باشد، پردازش درخواست‌ها سریع‌تر انجام می‌شود و داده‌ها با سرعت بیشتری به کاربران نمایش داده می‌شوند. با بهینه‌سازی، سرعت اجرای کوئری‌ها (دستورات پایگاه داده) افزایش می‌یابد و صفحات سایت سریع‌تر لود می‌شوند، که این امر تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد.
چه زمانی باید دیتابیس وردپرس را بهینه کنیم؟
بهینه‌سازی دیتابیس زمانی اهمیت دارد که حجم زیادی از داده‌ها در دیتابیس ذخیره شده و عملکرد سایت کند شده باشد. در سایت‌های وردپرس با انتشار پست‌های متعدد و فعالیت زیاد کاربران، پایگاه داده سریع‌تر به بهینه‌سازی نیاز پیدا می‌کند.
همچنین وقتی تعداد زیادی افزونه نصب می‌شود و جداول اضافی ایجاد می‌کند، بهتر است به‌صورت دوره‌ای دیتابیس بهینه‌سازی شود. اگر کندی یا خطای مکرر در سایت مشاهده می‌شود، بهینه‌سازی به‌عنوان یک راهکار فوری می‌تواند مشکلات را تا حد زیادی حل کند.
آموزش گام به گام بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس
در این بخش از این مطلب از سری مقالات آموزش وردپرس، به آموزش مرحله به مرحله بهینه سازی پایگاه داده در وردپرس خواهیم پرداخت.
گام اول– بکاپ‌گیری از دیتابیس
قبل از هرگونه تغییر، اولین مرحله بکاپ‌گیری از دیتابیس است. با بکاپ‌گیری، یک نسخه پشتیبان از داده‌های سایت ایجاد می‌شود که در صورت بروز خطا یا حذف ناخواسته اطلاعات، قابل بازیابی است. برای این کار می‌توانید از افزونه‌های بکاپ مانند UpdraftPlus استفاده کنید یا از بخش phpMyAdmin در کنترل پنل هاست بکاپ بگیرید.
پيشنهاد وب رمز: گرفتن بک آپ وردپرس با ۳ روش + معرفی ۵ افزونه عالی
گام دوم– پاکسازی اطلاعات از پیشخوان
در این مرحله به پیشخوان وردپرس رفته و داده‌های اضافی را حذف کنید. این داده‌ها شامل اسپم‌ها و کامنت‌های تایید نشده، نسخه‌های پیشین پست‌ها (revisions)، پیش‌نویس‌های خودکار، و کش‌های اضافی افزونه‌هاست. افزونه‌هایی مانند WP-Optimize می‌توانند این فرآیند را به‌صورت خودکار انجام دهند.
گام سوم– پیدا کردن جداول پایگاه داده و حذف جداول بلا استفاده
برخی افزونه‌ها پس از حذف، جداولی را در دیتابیس باقی می‌گذارند که بلااستفاده‌اند. از طریق phpMyAdmin یا افزونه‌هایی مثل Advanced Database Cleaner، به جداول دیتابیس خود دسترسی پیدا کنید و جداول بلااستفاده را شناسایی کنید. این جداول می‌توانند شامل اطلاعات قدیمی یا داده‌های موقتی باشند که پس از حذف افزونه‌ها باقی مانده‌اند.
گام چهارم– بهینه‌سازی جداول موجود
پس از حذف داده‌های اضافی، حالا زمان بهینه‌سازی جداول موجود است. این کار با کمک ابزار phpMyAdmin قابل انجام است. در phpMyAdmin، جداول مورد نظر را انتخاب کرده و گزینه “Optimize Table” را بزنید تا ساختار جداول بهینه شود. این بهینه‌سازی، فضای خالی ناشی از حذف داده‌ها را حذف کرده و باعث بهبود کارایی دیتابیس می‌شود.
دیتابیس پیش‌فرض وردپرس شامل ۱۲ جدول اصلی است که هر کدام وظیفه‌ای در مدیریت اطلاعات سایت دارند:
| نام جدول | کارایی |
|---|---|
| wp_posts | شامل اطلاعات مربوط به پست‌ها، صفحات، پیوست‌ها و هر نوع محتوای دیگری است که توسط وردپرس مدیریت می‌شود. |
| wp_postmeta | اطلاعات اضافی یا متا دیتای مربوط به هر پست را ذخیره می‌کند. مانند توضیحات سفارشی یا تنظیمات خاص پست‌ها. |
| wp_users | اطلاعات مربوط به کاربران سایت از جمله نام کاربری و رمز عبور را نگه می‌دارد. |
| wp_usermeta | متادیتای مربوط به کاربران (مانند نقش‌ها و تنظیمات شخصی) در این جدول ذخیره می‌شود. |
| wp_options | تنظیمات کلی وردپرس و افزونه‌ها (مثل نام سایت و تنظیمات عمومی) را ذخیره می‌کند. |
| wp_terms | دسته‌ها و برچسب‌های مرتبط با محتوای سایت را نگه می‌دارد. |
| wp_term_taxonomy | نوع دسته‌بندی یا گروه‌بندی‌های مربوط به هر ترم در جدول wp_terms را مشخص می‌کند. |
| wp_term_relationships | رابطه میان پست‌ها و دسته‌ها یا برچسب‌ها را تعیین می‌کند. |
| wp_commentmeta | متادیتای اضافی برای هر کامنت، مانند اطلاعات افزونه‌ها یا تنظیمات سفارشی. |
| wp_comments | اطلاعات مربوط به کامنت‌ها، از جمله نام کاربر، متن کامنت، و وضعیت تایید را ذخیره می‌کند. |
| wp_links | مربوط به پیوندها یا لینک‌های دوستان است که معمولاً در سایت‌های قدیمی وردپرس استفاده می‌شود. |
| wp_meta | این جدول اطلاعات مربوط به هر پست یا کاربر که به صورت داده‌های متا ذخیره می‌شود را نگه می‌دارد. |
گام پنجم– استفاده از افزونه‌های بهینه‌سازی دوره‌ای
به عنوان مرحله نهایی و برای انجام دوره‌ای این عملیات، استفاده از افزونه‌های بهینه‌سازی خودکار مانند WP-Optimize یا Advanced Database Cleaner توصیه می‌شود. این افزونه‌ها به‌صورت دوره‌ای اطلاعات اضافی را پاکسازی و جداول را بهینه‌سازی می‌کنند، و نیاز به انجام دستی این فرآیندها را کاهش می‌دهند.
روش‌های متداول بهینه سازی پایگاه داده وردپرس
۱- بهینه سازی پایگاه داده با استفاده از هاست
بعضی از هاستینگ‌ها ابزارهای داخلی برای بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس ارائه می‌دهند که به صورت خودکار یا دستی بهینه‌سازی پایگاه داده را انجام می‌دهند. این ابزارها، معمولاً از طریق کنترل پنل‌ها مثل cPanel، DirectAdmin یا Plesk در دسترس هستند و بدون نیاز به نصب افزونه‌های وردپرسی به کار می‌روند.
در این روش، می‌توانید از گزینه‌هایی مثل “Optimize Database” یا “Database Maintenance” استفاده کنید. این ابزارها معمولاً با فشرده‌سازی و حذف داده‌های زائد به بهبود سرعت دیتابیس کمک می‌کنند و در مواردی امکان تعمیر پایگاه داده نیز دارند. همچنین با استفاده از این ابزارها، منابع هاست کمتر اشغال می‌شود و نیاز به نصب افزونه‌های جانبی کاهش می‌یابد.
اگر به دنبال میزبانی وب هستید که سرعت و عملکرد بی‌نظیر را ارائه دهد و پشتیبانی ۲۴ ساعته داشته باشد، می‌توانید از سرویس‌های هاست اشتراکی ما استفاده کنید. بهترین هاست اشتراکی برای وب‌سایت‌های وردپرسی، هاست وردپرس است.
۲- بهینه سازی دیتابیس با استفاده از افزونه‌های وردپرس
افزونه‌ها برای کاربران وردپرس روشی ساده و محبوب برای بهینه‌سازی دیتابیس فراهم می‌کنند. یکی از بهترین افزونه‌ها برای این کار WP-Optimize است که قابلیت‌های جامعی برای پاکسازی و بهینه‌سازی دارد.
آموزش کار با افزونه WP-Optimize
- نصب افزونه: در پیشخوان وردپرس به بخش “افزونه‌ها” رفته، WP-Optimize را جستجو کنید و نصب و فعال‌سازی کنید.
- پاکسازی خودکار: پس از نصب، به بخش WP-Optimize در پیشخوان رفته و از گزینه‌های پاکسازی خودکار استفاده کنید تا داده‌های اضافی مثل پیش‌نویس‌ها، نسخه‌های قدیمی پست‌ها، و کامنت‌های اسپم پاک شوند.
- بهینه‌سازی جداول: از تب “Database” بهینه‌سازی جدول‌ها را انتخاب کنید. این گزینه باعث می‌شود تا جداول بدون داده‌های زائد شوند و کارایی دیتابیس افزایش یابد.
- تنظیمات پیشرفته: این افزونه امکان تنظیم دوره‌ای بهینه‌سازی را نیز دارد. می‌توانید زمان‌بندی خودکار برای پاکسازی هفتگی یا ماهانه تعیین کنید.
۳- بهینه‌سازی پایگاه داده با تعمیر و بهینه سازی دیتابیس وردپرس
وردپرس به صورت داخلی قابلیتی برای تعمیر و بهینه‌سازی پایگاه داده فراهم کرده است که نیازی به نصب افزونه ندارد. این قابلیت می‌تواند خطاهای جداول را شناسایی و رفع کند.
مراحل انجام:
فایل wp-config.php را باز کنید و این خط را اضافه کنید:
;define(‘WP_ALLOW_REPAIR’, true)
سپس به آدرس زیر بروید: https://yoursite.com/wp-admin/maint/repair.php
دو گزینه برای شما نمایش داده می‌شود: “Repair Database” و “Repair and Optimize Database”. گزینه دوم، علاوه بر تعمیر، بهینه‌سازی نیز انجام می‌دهد. پس از اتمام، حتماً کد اضافه‌شده به wp-config.php را حذف کنید تا امنیت سایت حفظ شود.
۴- بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس با phpMyAdmin
phpMyAdmin یک ابزار قوی برای مدیریت پایگاه داده‌هاست که معمولاً در کنترل‌پنل‌ها مثل cPanel و DirectAdmin در دسترس است. با استفاده از phpMyAdmin می‌توانید جداول را بهینه‌سازی کنید.
مراحل انجام:
- وارد کنترل پنل هاست خود شده و به بخش phpMyAdmin بروید.
- دیتابیس مورد نظر را انتخاب کنید و تمام جداول را تیک بزنید.
- از منوی کشویی “With selected” گزینه Optimize Table را انتخاب کنید. phpMyAdmin شروع به بهینه‌سازی جداول می‌کند و فضای خالی در دیتابیس حذف می‌شود.
- همچنین اگر جدول‌های آسیب‌دیده یا دارای خطا وجود دارند، از گزینه Repair Table استفاده کنید تا مشکلات آنها رفع شود.
روش‌های دیگر برای بهینه‌سازی پایگاه داده
- استفاده از افزونه‌های کش: افزونه‌هایی مانند WP Rocket و W3 Total Cache داده‌ها را به صورت کش نگهداری می‌کنند و درخواست‌های پایگاه داده را کاهش می‌دهند.
پيشنهاد وب رمز: بهترین افزونه های کش وردپرس
- استفاده از کوئری‌های بهینه: اگر به دانش SQL آشنایی دارید، می‌توانید با استفاده از کوئری‌های بهینه‌تر، برخی داده‌های غیرضروری را از دیتابیس حذف کنید.
- تنظیمات پیشرفته هاست: برخی هاست‌ها امکاناتی برای افزایش منابع به دیتابیس ارائه می‌دهند که می‌تواند به بهبود سرعت و عملکرد دیتابیس کمک کند.
این روش‌ها در کنار هم به شما کمک می‌کنند تا پایگاه داده وردپرس را بهینه و عملکرد سایت را بهبود بخشید.
اقدامات تکمیلی برای بهینه‌سازی کامل دیتابیس وردپرس
بهینه سازی جداول
بهینه‌سازی جداول دیتابیس یکی از مهم‌ترین مراحل است که به پاکسازی فضای خالی در جداول و بهبود عملکرد آنها کمک می‌کند. این فرآیند داده‌های غیرضروری در جداول را حذف کرده و کارایی دیتابیس را بالا می‌برد. با استفاده از phpMyAdmin یا افزونه‌هایی مثل WP-Optimize، می‌توانید جداول را بهینه کنید.
پاک کردن داده‌های بی‌کس و کار
داده‌های بی‌کس و کار (Orphaned Data) معمولاً اطلاعاتی هستند که پس از حذف افزونه‌ها، کاربران، یا پست‌ها به صورت بلااستفاده در دیتابیس باقی می‌مانند. حذف این داده‌ها می‌تواند فضای دیتابیس را کاهش دهد و سرعت سایت را بهبود بخشد. این داده‌ها شامل مواردی مثل postmeta یا usermeta بی‌استفاده می‌شوند که توسط افزونه‌هایی مانند Advanced Database Cleaner قابل پاکسازی هستند.
حذف Transients
Transients در وردپرس داده‌هایی هستند که برای ذخیره‌سازی موقتی اطلاعات استفاده می‌شوند و پس از مدتی نیاز به پاکسازی دارند. اگر Transients به‌موقع حذف نشوند، دیتابیس شلوغ و کند می‌شود. برای حذف آنها می‌توانید از افزونه WP-Optimize یا دستور مستقیم SQL استفاده کنید.
حذف Pingbacks و Trackbacks
Pingbacks و Trackbacks که نشانه‌های پیوندهای خارجی به سایت هستند، در برخی مواقع مورد نیاز نیستند و می‌توانند دیتابیس را شلوغ کنند. در تنظیمات وردپرس از بخش “Discussion”، می‌توانید Pingbacks و Trackbacks را غیرفعال کرده و داده‌های قدیمی را با افزونه‌هایی مثل Disable Comments حذف کنید.
حذف شورت‌کدهای قدیمی
گاهی پس از حذف افزونه‌ها، شورت‌کدهای آنها همچنان در محتوا باقی می‌مانند و به عنوان کدهای غیرقابل اجرا ظاهر می‌شوند. این شورت‌کدها را می‌توان با استفاده از ویرایشگر وردپرس یا افزونه‌ای مانند Shortcode Cleaner حذف کرد تا محتوای سایت بهتر و تمیزتر نمایش داده شود.
حذف برچسب‌های بلا استفاده
وردپرس برچسب‌های قدیمی یا بلا استفاده را به‌صورت خودکار حذف نمی‌کند و این موارد می‌توانند در جداول دیتابیس انباشته شوند. از طریق افزونه‌هایی مثل Bulk Delete یا خود وردپرس می‌توانید این برچسب‌های اضافی را شناسایی و حذف کنید.
حذف نظرات هرزنامه و تایید نشده
نظرات هرزنامه و تایید نشده، حجم زیادی از داده‌های بی‌استفاده در دیتابیس را ایجاد می‌کنند. برای حذف آنها، به بخش “Comments” در پیشخوان وردپرس بروید و هرزنامه‌ها را پاکسازی کنید یا از افزونه‌هایی مثل Akismet استفاده کنید که به حذف خودکار اسپم کمک می‌کند.
محدودسازی نسخه‌های پست
وردپرس به‌صورت پیش‌فرض، نسخه‌های قدیمی هر پست را ذخیره می‌کند. این نسخه‌ها به مرور زمان باعث افزایش حجم دیتابیس می‌شوند. می‌توانید تعداد نسخه‌های ذخیره‌شده را با افزودن کد زیر به فایل wp-config.php محدود کنید:
;define(‘WP_POST_REVISIONS’, 3)
این کار باعث می‌شود که وردپرس فقط سه نسخه از هر پست را نگه دارد و قدیمی‌ها را حذف کند.
حذف پلاگین‌ها، تم‌ها و داده‌های پست قدیمی
افزونه‌ها و تم‌های غیرضروری یا غیرفعال می‌توانند حجم دیتابیس و فایل‌های سایت را اشغال کنند و سرعت سایت را کاهش دهند. بهتر است تمامی افزونه‌ها و تم‌های غیرضروری یا غیرفعال را حذف کنید تا منابع دیتابیس آزاد شوند و امنیت سایت نیز افزایش یابد.
بکاپ‌گیری منظم از سایت وردپرسی
همواره پیش از بهینه‌سازی یا حذف داده‌ها، از دیتابیس و فایل‌های سایت بکاپ تهیه کنید. بکاپ‌های منظم از سایت وردپرسی باعث می‌شود در صورت بروز خطا یا از دست رفتن اطلاعات، امکان بازیابی سریع داده‌ها را داشته باشید. از افزونه‌هایی مثل UpdraftPlus یا ابزارهای بکاپ‌گیری هاست استفاده کنید.
۲ مورد دیگر نیز وجود دارد که معمولا حرفه‌ای ترها به سراغش می‌روند:
محدود کردن درخواست‌های پایگاه داده در قالب و افزونه‌ها
یکی از دلایل کندی دیتابیس، تعداد زیاد درخواست‌ها یا کوئری‌هایی است که قالب‌ها یا افزونه‌ها به دیتابیس ارسال می‌کنند. برای مثال، برخی از افزونه‌ها ممکن است اطلاعات پویا را به‌طور مکرر از دیتابیس بگیرند که این کار باعث افزایش بار دیتابیس و در نتیجه کاهش سرعت سایت می‌شود.
در اینجا می‌توانید از روش‌هایی مانند کش کردن کوئری‌ها، حذف یا بهینه کردن کوئری‌های غیرضروری در کدهای قالب و افزونه‌ها استفاده کنید. همچنین با ابزارهای بررسی عملکرد مانند Query Monitor، می‌توان درخواست‌های اضافی را شناسایی و بهینه کرد.
انتخاب مناسب جداول برای ذخیره داده‌ها
برخی افزونه‌ها داده‌های اضافی را مستقیماً به جداول پیش‌فرض وردپرس، به‌ویژه جدول wp_options اضافه می‌کنند که به مرور زمان باعث شلوغی و کاهش سرعت دیتابیس می‌شود. برای حل این مشکل، بهتر است افزونه‌هایی را انتخاب کنید که داده‌های سنگین و اضافی را در جداول اختصاصی خود ذخیره می‌کنند. با این روش، می‌توان از انباشته شدن داده‌ها در جداول اصلی جلوگیری کرد و دیتابیس را تمیز و سریع نگه داشت.
💡 چنانچه در انجام این موارد دچار مشکل شده‌اید یا نیاز به پشتیبانی سایت دارید، می‌توانید از خدمات پشتیبانی وردپرس وب‌رمز استفاده فرمایید.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی جامع روش‌های مختلف برای بهینه‌سازی دیتابیس وردپرس پرداختیم. از گام‌های پایه‌ای مانند بکاپ‌گیری و پاکسازی اطلاعات گرفته تا استفاده از ابزارها و افزونه‌های تخصصی، تمامی این موارد به شما کمک می‌کنند تا سرعت و کارایی سایت خود را بهبود بخشید.
با اجرای مداوم این روش‌ها و حذف داده‌های غیرضروری، می‌توانید یک دیتابیس بهینه داشته باشید که عملکرد بهتر و پایداری بیشتری برای سایت وردپرسی‌تان فراهم می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید