دیتاسنتر چیست؟ راهنمای کامل و انواع مرکز داده Data Center

در دنیای امروز که حجم اطلاعات به سرعت در حال افزایش است، دیتاسنتر DataCenter یا مرکز داده به یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های فناوری تبدیل شده است. مراکز داده با در اختیار داشتن هزاران سرور، تجهیزات ذخیره‌سازی و شبکه، وظیفه پردازش، مدیریت و نگهداری امن داده‌ها را بر عهده دارند.

از اپلیکیشن‌های تجاری گرفته تا فروشگاه‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی، همه برای پایداری و عملکرد مناسب به دیتاسنتر وابسته‌اند. در ادامه این مقاله از آموزش‌های سرور بررسی می‌کنیم که دیتاسنتر چیست، چه انواعی دارد و چرا برای رشد و امنیت کسب‌وکارهای آنلاین حیاتی است.

دیتاسنتر چیست؟

مراکز داده Data Center، امکاناتی از یک یا چند ساختمان است که زیرساخت‌های محاسباتی متمرکز، سرورها، تجهیزات ذخیره سازی، شبکه و… را در خود جای داده است. حتما میدانید که در این دنیای پیشرفته اپلیکیشن‌ها، کلان داده‌ها و دنیای دیجیتال، نمی‌توانید بدون زیرساخت‌های محاسباتی پیشرفته، در صدر صنعت خود باقی بمانید.

نقش اصلی مرکز داده، پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی و بار کاری حیاتی است که سازمان‌ها برای پیشرفت تجارت خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. در این مقاله، ما دقیقاً آنچه را که در یک مرکز داده وجود دارد، انواع مختلف و رتبه‌بندی‌های ردیف، سرور اختصاصی و سیستم‌های حیاتی برای به حداکثر رساندن زمان آپدیت، و نحوه پیدا کردن مکان مناسب در صورتی که قصد دارید یکی از خود را بسازید، بررسی می‌کنیم.

دیتاسنتر چگونه کار می‌کند؟

مرکز داده برای رسیدگی به حجم بالای داده و ترافیک با حداقل تأخیر طراحی شده است که آن را به ویژه برای موارد استفاده زیر مفید می‌کند:

• ابر خصوصی: میزبانی برنامه‌های تجاری داخلی مانند CRM، ERP و غیره.
• پردازش داده‌های بزرگ، تقویت یادگیری ماشین و هوش مصنوعی.
• تراکنش‌های تجارت الکترونیک با حجم بالا.
• تقویت سیستم عامل‌ها و جوامع بازی آنلاین.
• ذخیره سازی داده‌ها، پشتیبان گیری، بازیابی و مدیریت.

مثال‌های دیگری نیز وجود دارد، اما موارد بالا برخی از رایج‌ترین موارد استفاده برای کسب و کارها هستند.

البته، در سال 2021، می‌توانید تمام پردازش داده‌ها را به یک شخص ثالث مانند AWS یا Google Cloud برون سپاری کنید. اما برای یک شرکت همیشه آسان نیست که به شخص دیگری اجازه دسترسی به داده‌ها را بدهد. بنابراین اگر هرگز نمی‌خواهید ابر خصوصی برنامه‌ها و داده‌های بزرگ شما در دسترس باشد، استفاده از مراکز داده یک ضرورت است.

انواع دیتاسنتر

انواع زیادی از مراکز داده وجود دارد که ممکن است برای نیازهای شرکت شما مناسب باشند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. برای پروژه‌های بزرگ، استفاده و خرید سرور اختصاصی در دیتاسنترهای معتبر بهترین انتخاب است.

۱- دیتاسنتر سازمانی

مرکز داده سازمانی یک مرکز داده کاملاً متعلق به شرکت است که برای پردازش داده‌های داخلی و میزبانی برنامه‌های کاربردی حیاتی استفاده می‌شود. مراکز داده سازمانی توسط یک شرکت ساخته شده و برای کاربران نهایی آن بهینه شده است. مرکز داده متعلق به یک شرکت است و معمولاً در محل آن قرار دارد.

بنابراین این شرکت مسئولیت نگهداری و مدیریت زیرساخت و اجزای IT آن را نیز بر عهده دارد. تفاوت عمده بین مرکز داده (منطقه) ارائه دهنده خدمات ابری و مرکز داده سازمانی، مقیاس پذیری است. از آنجایی که مراکز داده سازمانی برای خدمت به یک سازمان خاص ساخته شده اند، نیازی به بزرگی ندارند.

۲- مراکز داده کولوکیشن Colocation

مرکز کولوکیشن به عنوان “carrier hotel” نیز شناخته می‌شود – نوعی مرکز داده است که می‌توانید تجهیزات، فضا و پهنای باند را از صاحب مرکز داده اجاره کنید.

به عنوان مثال، به جای اجاره یک ماشین یا سرور مجازی از یک ارائه دهنده کلاود، می‌توانید مقدار مشخصی از سخت افزار آنها را مستقیماً از مراکز داده اجاره کنید. در خدمات کولوکیشن در مقایسه با یک مرکز داده خدمات مدیریت شده، در اینجا شرکت اتاقی را در یک مرکز داده اجاره می‌کند که به زیرساخت‌های موجود مانند خنک کننده، پهنای باند و اقدامات امنیتی مجهز است.

۳- مراکز داده خدمات مدیریت شده

مراکز داده خدمات مدیریت شده توسط شخص ثالث به نمایندگی از یک شرکت مدیریت و سرویس می‌شوند. این شرکت کلیه تجهیزات و زیرساخت‌ها را اجاره می‌دهد تا هزینه اضافی نداشته باشد.

مرکز داده مدیریت شده نوعی مدل مرکز داده است که در یک ارائه دهنده خدمات مرکز داده شخص ثالث مستقر، مدیریت و نظارت می‌شود. این مرکز داده ویژگی‌ها و عملکردی شبیه به یک مرکز داده استاندارد را از طریق یک پلت فرم خدمات مدیریت سرور (MSP) ارائه می‌دهد.

۴- دیتاسنترهای ابری

این نوع مراکز داده خارج از محل مرکز داده دارای ارائه دهندگان ابری عمومی‌مانند خدمات وب آمازون (AWS) مایکروسافت (آژور) یا IBM Cloud است که میزبان داده‌ها و برنامه‌های شما هستند. مسئولیت نگهداری و مدیریت داده‌ها بر عهده ارائه دهنده مربوطه می‌باشد.

با استفاده از خدمات ابری، می‌توانید یک مرکز داده مجازی در فضای ابری راه اندازی کنید. این مفهوم مشابه کولوکیشن است، اما ممکن است به جای اجاره کردن سخت افزار و پیکربندی آن، از خدمات سرور اختصاصی و سرور مجازی ابری در قالب دیتاسنتر مجازی استفاده کنید.

برخلاف یک مرکز داده سازمانی، یک مرکز داده ارائه دهنده خدمات ابری، خدمات میزبانی ابری را به سازمان‌ها در سراسر جهان ارائه می‌دهد. این بدان معنی است که امکانات و تجهیزات و سیستم های مدیریت آنها بسیار عظیم خواهند بود.

اجزای اصلی مرکز داده

مرکز داده یا Data Center یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های فناوری اطلاعات است که برای ذخیره‌سازی، پردازش و مدیریت داده‌ها طراحی شده است.  انواع سرورهای اختصاصی و سرورهای مجازی (خرید VPS) در دیتاسنترها میزبانی می‌شوند و انعطاف بالایی برای کسب‌وکارها دارند. در اینجا به بررسی اجزای اصلی مرکز داده می‌پردازیم:

۱- امکانات

در بیشتر موارد، مکان‌هایی که مرکز داده را میزبانی می‌کنند، دقیقاً برای همین منظور ساخته شده‌اند. به این ترتیب، سقف آنها ممکن است بالاتر از سقف‌های سرورهای‌ معمولی باشد. این به این دلیل است که برای قفسه‌ها و سیستم‌های سقفی به ارتفاع اضافی نیاز است.

گاهی اوقات، یک مرکز داده می‌تواند تنها یک طبقه از یک ساختمان استاندارد را اشغال کند. همچنین به فضایی اطلاق می‌شود که برای راه اندازی کلیه تجهیزات IT در دسترس است. ارائه دسترسی تمام وقت به داده‌های حیاتی چیزی است که مراکز داده را به پرمصرف ترین امکانات تبدیل می‌کند

۲- اجزای اصلی

شامل کلیه تجهیزات و نرم افزارهای مورد نیاز برای عملیات فناوری اطلاعات و ذخیره سازی داده‌ها و برنامه‌ها می‌باشد. علاوه بر این، ممکن است شامل دستگاه‌های ذخیره سازی، سرورها، زیرساخت شبکه و عناصر امنیت اطلاعات باشد.

۳- زیرساخت پشتیبانی

زیرساخت پشتیبانی دیتاسنتر یکی از ارکان اساسی برای تضمین عملکرد بهینه و پایدار سیستم‌های اطلاعاتی است. این زیرساخت شامل تجهیزات سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و شبکه‌ای است که به طور همزمان برای مدیریت و نگهداری داده‌ها و خدمات مختلف به کار می‌روند.

اجزای کلیدی زیرساخت پشتیبانی دیتاسنتر

• سیستم‌های خنک‌کننده: برای جلوگیری از overheating و حفظ دما در سطح مطلوب.
• منابع برق: شامل UPS و ژنراتورها برای تأمین برق پایدار.
• سیستم‌های امنیتی: برای محافظت از داده‌ها و تجهیزات در برابر تهدیدات داخلی و خارجی.
• زیرساخت شبکه: برای ارتباطات سریع و مطمئن بین سرورها و کاربران.

۴- کارکنان عملیاتی

کارکنان عملیاتی همان نیروی پشتیبانی مورد نیاز برای نظارت بر عملیات و حفظ فناوری اطلاعات و تجهیزات زیرساختی به صورت ۲۴ ساعته و در هر روز هفته می‌باشند که با ارائه خدمات مدیریت سرور و نظارت و بررسی آپتایم سرورها پشتیبانی کاملی به شما ارائه میدهند.

مراکز داده اغلب کارکنان فنی ۲۴ ساعته در دسترس دارند و در صورت بروز مشکل در سرور شما، مانند قطع شدن یا خرابی سرور، می‌توانند به سرعت آن را بررسی نمایند.

چرا دیتاسنتر برای کسب و کارهای آنلاین مهم است؟

اکثر برنامه‌های کاربردی و فعالیت‌های تجاری در یک شرکت داده‌هایی را تولید می‌کنند که باید به طور ایمن ذخیره شوند. به عنوان مثال:

• ایمیل‌ها و داده‌ها
• برنامه‌های بهره وری
• وب سایت‌ها
• معاملات آنلاین
• داده‌ها در ابزارهای CRM
• برنامه ریزی منابع شرکت
• بانک‌های داده
• کلان داده و هوش مصنوعی
• دسکتاپ‌های مجازی
• خدمات ارتباطی و همکاری

کسب‌وکارهای آنلاین روزانه حجم عظیمی از داده‌ها تولید می‌کنند؛ از ایمیل‌ها و معاملات آنلاین گرفته تا داده‌های CRM و کلان‌داده. ذخیره‌سازی امن و پایدار این اطلاعات تنها در دیتاسنترهای حرفه‌ای امکان‌پذیر است.

مطلب مرتبط:

علاوه بر این، مراکز داده با استفاده از مکانیزم‌های خنک‌کننده، برق اضطراری و سیستم‌های امنیتی پیشرفته، مانع از خرابی سرورها و از دست رفتن اطلاعات می‌شوند. این موضوع باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و تمرکز بیشتر شرکت‌ها بر فعالیت اصلی خود خواهد شد.

مقایسه مرکز داده داخلی با مرکز داده ابری

یک مرکز داده ابری به طور قابل توجهی با یک مرکز داده سنتی متفاوت است. هیچ چیز مشابهی بین این دو سیستم محاسباتی وجود ندارد به جز این واقعیت که هر دو داده‌ها را ذخیره می‌کنند. یک مرکز داده ابری به طور فیزیکی در دفتر یک سازمان خاص قرار ندارد – همه آن آنلاین است!

تفاوت اصلی بین ابر عمومی‌و مرکز داده در محل ذخیره داده‌ها است. در یک مرکز داده، داده‌ها اغلب در محل سازمان شما ذخیره می‌شوند. برخی از مراکز داده ممکن است در مکان‌هایی باشند که متعلق به سازمان شما نیستند. در این مورد، مرکز داده شما در فضای کالوکیشن قرار دارد. فضای ابری کاملاً خارج از محل است و داده‌های شما از هر نقطه از طریق اینترنت قابل دسترسی است.

ارتباط بین‌ هاستینگ‌ها و دیتاسنترها

هاستینگ بدون دیتاسنتر معنا ندارد؛ زیرا تمامی سرویس‌های هاست بر روی سرورهایی که در دیتاسنتر قرار دارند میزبانی می‌شوند. انتخاب یک دیتاسنتر معتبر توسط شرکت هاستینگ می‌تواند کیفیت خدماتی مثل سرعت، امنیت و آپتایم را به طور چشمگیری افزایش دهد. هنگام خرید هاست، حتماً به دیتاسنتر مورد استفاده ارائه‌دهنده توجه کنید. ارائه خدمات خرید هاست وب‌رمز در دیتاسنترهای امن و پرسرعت داخلی و خارجی میزبانی می‌شود.

جمع بندی

دیتاسنترها ستون فقرات دنیای دیجیتال محسوب می‌شوند. آن‌ها با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها، نقش کلیدی در پایداری و رشد سازمان‌ها ایفا می‌کنند. انواع مختلف دیتاسنتر مانند سازمانی، کولوکیشن، مدیریت‌شده و ابری، هر کدام پاسخگوی نیازهای متفاوت کسب‌وکارها هستند.

مراکز داده مکان‌های فیزیکی هستند که سرورها را در خود جای می‌دهند. معمولاً برای هر شرکت یا سازمانی یک مرکز داده وجود دارد که میزبان داده‌ها است، اما برخی از شرکت‌ها برای صرفه‌جویی در هزینه‌ خرید سرور را به اشتراک می‌گذارند.

برای هر شرکتی که به دنبال افزایش امنیت، سرعت و دسترسی پایدار به اطلاعات است، انتخاب دیتاسنتر مناسب اهمیت زیادی دارد. همکاری با ارائه‌دهندگان معتبر می‌تواند تضمین کند که زیرساخت IT شما همواره قابل اعتماد، امن و آماده توسعه باشد.

سوالات متداول دیتاسنتر

دیتاسنترها به عنوان مراکز اصلی ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها، سوالات زیادی را در ذهن کاربران ایجاد می‌کنند. در اینجا به برخی از سوالات متداول در مورد دیتاسنترها پاسخ می‌دهیم.

دیتاسنتر چیست؟

دیتاسنتر یک تأسیسات فیزیکی است که برای میزبانی سیستم‌های کامپیوتری و اجزای مرتبط با آن طراحی شده است.

چرا به دیتاسنتر نیاز داریم؟

دیتاسنترها به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا داده‌های خود را به صورت ایمن و کارآمد ذخیره و مدیریت کنند.

دیتاسنترها چه نوع خدماتی ارائه می‌دهند؟

خدمات شامل میزبانی وب، ذخیره‌سازی داده، پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات و خدمات ابری است.

چگونه می‌توان یک دیتاسنتر مناسب انتخاب کرد؟

عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، امنیت، مقیاس‌پذیری و هزینه‌ها باید در نظر گرفته شوند.

مزایای استفاده از دیتاسنتر چیست؟

1. امنیت بالا: دیتاسنترها با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، امنیت داده‌ها را تضمین می‌کنند.
2. دسترس‌پذیری: این مراکز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هر زمان و مکان قابل دسترسی باشند.
3. مقیاس‌پذیری: کسب‌وکارها می‌توانند به راحتی منابع خود را بر اساس نیازهایشان افزایش یا کاهش دهند.