DNS فیلترینگ به فرایند مسدود کردن یا محدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌ها و محتوای آنلاین از طریق سیستم نام دامنه (DNS) اشاره دارد. در مقاله دیگری قبلا گفتیم که دامنه چیست؟ و نحوه کارکرد آن چگونه است. در این روش، درخواست‌های DNS کاربران برای دستیابی به دامنه‌های خاص مسدود می‌شود، به‌طوری که وقتی کاربر سعی می‌کند به یک وب‌سایت خاص دسترسی پیدا کند، به جای اینکه به سرور مربوطه متصل شود، به یک صفحه خطا یا یک آدرس دیگر هدایت می‌شود. در مقاله DNS چیست؟ گفته شده که وظیفه DNS ثبت IP مربوط به یک آدرس دامنه است.
این تکنیک معمولاً برای محدود کردن دسترسی به محتواهای غیرمجاز، غیر اخلاقی یا مخالف قوانین کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای کنترل اینترنت و نظارت بر فعالیت‌های آنلاین کاربران به کار رود.
DNS مثل دفترچه تلفن اینترنت است. به جای به خاطر سپردن آدرس‌های IP، از نام‌های قابل فهم و ثبت دامنه برای پیدا کردن وب‌سایت‌ها و سرویس‌های آنلاین استفاده می‌کنیم. هنگامی که شما آدرس سایت را در مرورگر خود وارد می‌کنید، مرورگر شما ابتدا باید آدرس IP سرور وب را که روی آن میزبانی می‌شود، پیدا کند.
برای انجام این کار، مرورگر شما با سرور DNS شما ارتباط برقرار می‌کند. سرور DNS شما یک دفترچه تلفن از نام‌های دامنه و آدرس‌های IP مربوط به آنها است. سرور DNS نام دامنه را جستجو می‌کند و آدرس IP مربوط به آن را پیدا می‌کند. مرورگر شما سپس از این آدرس IP برای برقراری ارتباط با سرور وب و بارگیری وب‌سایت استفاده می‌کند.
کاربرد فیلترینگ DNS چیست؟
فیلترینگ DNS (Domain Name System Filtering) به فرآیندی اشاره دارد که در آن درخواست‌های DNS برای نام‌های دامنه خاص بررسی و کنترل می‌شوند. این نوع فیلترینگ به منظور جلوگیری از دسترسی به محتواهای نامناسب، مضر یا غیرقانونی و همچنین بهبود امنیت شبکه‌ها استفاده می‌شود. کاربردهای اصلی فیلترینگ DNS شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از دسترسی به وب‌سایت‌های مضر: فیلترینگ DNS می‌تواند به جلوگیری از دسترسی به سایت‌های مخرب، فیشینگ و سایر تهدیدات امنیتی کمک کند.
- حفاظت از اطلاعات شخصی: با مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌هایی که ممکن است اطلاعات شخصی کاربران را سرقت کنند، این فیلترینگ به حفظ حریم خصوصی کمک می‌کند.
- کنترل محتوا: در سازمان‌ها و نهادهای آموزشی، فیلترینگ DNS می‌تواند برای محدود کردن دسترسی به محتواهای نامناسب یا غیرمجاز (مانند پورنوگرافی یا قمار) مورد استفاده قرار گیرد.
- بهبود عملکرد شبکه: با مسدود کردن درخواست‌های غیرضروری به دامنه‌های خاص، می‌توان به بهبود سرعت و کارایی شبکه کمک کرد.
- تجزیه و تحلیل ترافیک: فیلترینگ DNS می‌تواند به جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به ترافیک شبکه کمک کند، که این اطلاعات می‌تواند برای بهبود امنیت و عملکرد شبکه مفید باشد.
- تسهیل در پیاده‌سازی سیاست‌های امنیتی: سازمان‌ها می‌توانند با استفاده از فیلترینگ DNS، سیاست‌های امنیتی خود را به راحتی پیاده‌سازی و نظارت کنند.
به طور کلی، فیلترینگ DNS یک ابزار مهم در مدیریت امنیت شبکه و کنترل دسترسی به اطلاعات است.
نحوه عملکرد فیلترینگ DNS
زمانی که کاربری سعی می‌کند به یک سایت مراجعه کند، دستگاه او یک درخواست به سرور ارسال می‌کند تا آدرس IP مرتبط با نام دامنه را بدست آورد.
به طور معمول، این درخواست به سرور DNS ISP کاربر ارسال می‌شود. اما اگر از فیلترینگ DNS استفاده شود، به جای سرور DNS ISP، به یک سرور DNS فیلتر کننده ارسال می‌شود.
سرور DNS فیلتر کننده، نام دامنه را در لیست‌های سیاه خود بررسی می‌کند. اگر نام دامنه در لیست سیاه باشد، سرور DNS فیلتر کننده آدرس IP نامعتبر را به دستگاه کاربر ارسال می‌کند.
در نهایت، دستگاه کاربر قادر به برقراری ارتباط با سایت مورد نظر نخواهد بود و پیامی مبنی بر مسدود شدن آن مشاهده خواهد کرد.
فیلترینگ DNS می‌تواند برای مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌هایی که پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مانند وب‌سایت‌های استریمینگ ویدئو یا بازی‌های آنلاین، استفاده شود. این امر می‌تواند برای سازمان‌هایی که می‌خواهند از استفاده بیش از حد از پهنای باند توسط کاربران خاص جلوگیری کنند، مفید باشد.
مزایای فیلترینگ DNS
- محافظت در برابر بدافزارها و فیشینگ: فیلترینگ DNS می‌تواند از دسترسی کاربران به سایت‌های مخربی که می‌توانند بدافزار یا اطلاعات شخصی را سرقت کنند، جلوگیری کند.
- بالابردن بهره‌وری: با مسدود کردن سایت‌های غیرمرتبط یا نامناسب، فیلترینگ DNS می‌تواند به افزایش تمرکز و بهره‌وری کارکنان در محل کار کمک کند.
- کنترل محتوای خشونت آمیز و یا نامناسب: فیلترینگ DNS می‌تواند برای مسدود کردن سایت‌هایی که محتوای نامناسب دارند یا خشونت‌آمیز هستند، برای کودکان یا در محیط‌های آموزشی استفاده شود.
- فیلترینگ DNS می‌تواند برای مسدود کردن سایت‌هایی که با قوانین یا سیاست‌های یک سازمان یا کشور مغایرت دارند، استفاده شود.
- برای مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌هایی که پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مانند وب‌سایت‌های استریمینگ ویدئو یا بازی‌های آنلاین، استفاده شود. این امر می‌تواند برای سازمان‌هایی که می‌خواهند از استفاده بیش از حد از پهنای باند توسط کاربران خاص جلوگیری کنند، مفید باشد.
- مدیریت پهنای باند: فیلترینگ DNS می‌تواند برای مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌هایی که پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مانند وب‌سایت‌های استریمینگ ویدئو یا بازی‌های آنلاین، استفاده شود. این امر می‌تواند برای سازمان‌هایی که می‌خواهند از استفاده بیش از حد از پهنای باند توسط کاربران خاص جلوگیری کنند، مفید باشد.
معایب فیلترینگ DNS
- فیلترینگ DNS ممکن است به طور تصادفی سایت‌های قانونی را نیز به اشتباه را مسدود کند.
کاربران باهوش ممکن راه‌هایی برای دور زدن فیلترینگ DNS پیدا کنند. - فیلترینگ DNS می‌تواند حریم خصوصی کاربران را نقض کند، زیرا شامل نظارت بر فعالیت آنلاین آنها می‌شود.
- فیلترینگ DNS ابزاری ارزشمند برای ایمن‌سازی شبکه‌ها و کاربران در برابر تهدیدات آنلاین است. با این حال، مهم است که از محدودیت‌های آن آگاه باشید و از آن به عنوان بخشی از یک استراتژی امنیتی جامع استفاده کنید
- فیلترینگ DNS می‌تواند باعث کند شدن سرعت بارگذاری وب‌سایت‌ها شود، به خصوص اگر از لیست‌های مسدود کننده‌ی بزرگ یا پیچیده استفاده شود. این امر به دلیل افزایش تعداد درخواست‌های DNS که باید برای حل یک آدرس وب انجام شود، رخ می‌دهد.
- فیلترینگ DNS می‌تواند دسترسی به سایت‌های قانونی و مفید را مسدود کند، به خصوص اگر لیست‌های مسدود کننده به طور دقیق به‌روز نشوند. این امر می‌تواند برای کاربران ناامید کننده باشد و بر توانایی آنها برای انجام تحقیقات، آموزش یا دسترسی به اطلاعات مورد نیازشان تأثیر بگذارد.
- فیلترینگ DNS را می‌توان به راحتی با استفاده از VPN یا سایر ابزارهای دور زدن مسدودسازی دور زد. این امر فیلترینگ را برای سازمان‌هایی که می‌خواهند دسترسی کاربران به محتوای خاص را به طور کامل کنترل کنند، غیرقابل اعتماد می‌کند.
نحوه تنظیم DNS فیلترینگ
تنظیم DNS فیلترینگ می‌تواند به شما کمک کند تا دسترسی به وب‌سایت‌های خاص را محدود کنید یا از سایت‌های مضر جلوگیری کنید. در ادامه مراحل تنظیم DNS فیلترینگ را برای شما شرح می‌دهم:
۱. انتخاب سرویس DNS فیلترینگ
برای شروع، شما نیاز به انتخاب یک سرویس DNS فیلترینگ دارید. چند نمونه این سرویس‌ها عبارتند از:
- OpenDNS: این سرویس به شما اجازه می‌دهد تا دسترسی به وب‌سایت‌های خاص را فیلتر کنید.
- Norton DNS: این سرویس فیلترینگ امنیتی را برای جلوگیری از دسترسی به وب‌سایت‌های مخرب ارائه می‌دهد.
- Google Safe Browsing: برای افزایش امنیت در برابر سایت‌های فیشینگ و مخرب استفاده می‌شود.
۲. تنظیم DNS در روتر
برای اینکه تمام دستگاه‌های متصل به شبکه شما از فیلترینگ DNS استفاده کنند، می‌توانید DNS را در تنظیمات روتر خود تغییر دهید:
- به صفحه مدیریت روتر خود وارد شوید. معمولاً با وارد کردن IP روتر (مانند 192.168.1.1 یا 192.168.0.1) در مرورگر انجام می‌شود.
- نام کاربری و رمز عبور را وارد کنید. (اگر تغییر نکرده باشد، معمولاً “admin” برای هر دو است).
- به بخش DNS یا Network Settings بروید.
- DNS سرورهای انتخابی خود را وارد کنید. (برای مثال: برای OpenDNS می‌توانید 208.67.222.222 و 208.67.220.220 را وارد کنید).
- تنظیمات را ذخیره کرده و روتر را راه‌اندازی مجدد کنید.
۳. تنظیم DNS در سیستم‌عامل
اگر می‌خواهید فقط بر روی یک دستگاه خاص فیلترینگ را تنظیم کنید، می‌توانید DNS را در تنظیمات آن دستگاه تغییر دهید.
برای ویندوز:
- به Control Panel بروید و روی Network and Sharing Center کلیک کنید.
- روی Change adapter settings کلیک کنید.
- بر روی شبکه‌ای که به آن متصل هستید (مثلاً Ethernet یا Wi-Fi) راست کلیک کرده و Properties را انتخاب کنید.
- بر روی Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4) دو بار کلیک کنید.
- گزینه Use the following DNS server addresses را انتخاب کرده و DNS سرورها را وارد کنید.
- روی OK کلیک کنید و تنظیمات را ذخیره کنید.
برای macOS:
- به System Preferences بروید و روی Network کلیک کنید.
- شبکه‌ای که به آن متصل هستید را انتخاب کنید و روی Advanced کلیک کنید.
- به تب DNS بروید.
- DNS سرورهای جدید را وارد کنید و روی OK کلیک کنید.
- تنظیمات را ذخیره کنید.
۴. تست فیلترینگ
پس از تنظیم DNS، می‌توانید با تلاش برای دسترسی به وب‌سایت‌هایی که باید فیلتر شوند، عملکرد فیلترینگ را آزمایش کنید. اگر فیلترینگ به درستی کار می‌کند، باید با پیغام خطا یا صفحه‌ای که نشان‌دهنده محدودیت دسترسی است مواجه شوید.
نکات پایانی
- به یاد داشته باشید که تغییر DNS ممکن است بر روی سرعت اینترنت شما تأثیر بگذارد.
- همچنین می‌توانید از نرم‌افزارهای فیلترینگ مخصوص استفاده کنید که امکانات بیشتری ارائه می‌دهند.
- اطمینان حاصل کنید که قوانین و مقررات محلی را رعایت کنید و از فیلترینگ به درستی استفاده کنید.
مطلب مرتبط: ipv6 چیست؟ مقایسه پروتکل IPV4 و IPV6 نسل جدید سیستم آدرس‌دهی
جمع بندی
DNS فیلترینگ به فرآیند مسدود کردن یا محدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌ها و محتوای خاص از طریق تغییر یا اصلاح اطلاعات DNS (سیستم نام دامنه) اشاره دارد. این تکنیک معمولاً توسط دولت‌ها یا نهادهای مختلف برای جلوگیری از دسترسی به محتوای غیرمجاز یا خطرناک استفاده می‌شود. با تغییر پاسخ‌های DNS، کاربران نمی‌توانند به وب‌سایت‌های مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند و به این ترتیب محتوای غیرمجاز فیلتر می‌شود.
از سوی دیگر، DNS فیلترینگ می‌تواند عواقب منفی نیز داشته باشد، از جمله محدود کردن آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات. به علاوه، این روش می‌تواند به ایجاد مشکلاتی برای کسب و کارها و کاربران عادی منجر شود، زیرا ممکن است به طور ناخواسته به محتوای قانونی نیز آسیب برساند. در نتیجه، بحث‌های زیادی در مورد حقوق و محدودیت‌های استفاده از DNS فیلترینگ وجود دارد.
سوالات متداول فیلترینگ DNS
فیلترینگ DNS چیست؟
فیلترینگ DNS فرآیندی است که در آن درخواست‌های DNS برای دسترسی به وب‌سایت‌ها بررسی و ممکن است مسدود یا هدایت شوند. این روش به مدیران شبکه امکان می‌دهد تا دسترسی به سایت‌های خاص را محدود کنند.
چگونه فیلترینگ DNS کار می‌کند؟
هنگامی که کاربر آدرس یک وب‌سایت را وارد می‌کند، سیستم DNS نام دامنه را به آدرس IP مرتبط تبدیل می‌کند. در فیلترینگ DNS، درخواست‌های DNS به سرورهای خاصی هدایت می‌شوند که بر اساس سیاست‌های مشخص، تصمیم می‌گیرند که آیا به درخواست پاسخ دهند یا خیر.
مزایای فیلترینگ DNS چیست؟
-
- کنترل محتوا: امکان محدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌های غیرمناسب یا خطرناک.
- امنیت: کمک به جلوگیری از حملات فیشینگ و بدافزار.
- مدیریت شبکه: کمک به مدیران شبکه در نظارت و مدیریت ترافیک اینترنت.
معایب فیلترینگ DNS چیست؟
-
- محدودیت‌های دسترسی: ممکن است دسترسی به اطلاعات قانونی و مفید نیز محدود شود.
- مسائل حریم خصوصی: برخی از روش‌های فیلترینگ می‌توانند حریم خصوصی کاربران را تهدید کنند.
- فرار از فیلتر: کاربران ممکن است از روش‌های مختلفی برای دور زدن فیلترینگ استفاده کنند.
آیا فیلترینگ DNS می‌تواند توسط کاربران غیرفعال شود؟
بله، کاربران می‌توانند از سرورهای DNS عمومی مانند Google Public DNS یا Cloudflare DNS استفاده کنند تا فیلترینگ DNS را دور بزنند.
چگونه می‌توانم DNS خود را تغییر دهم؟
برای تغییر DNS، کاربران می‌توانند تنظیمات شبکه خود را در سیستم‌عامل خود باز کرده و سرور DNS مورد نظر خود را وارد کنند.
آیا فیلترینگ DNS برای همه نوع دستگاه‌ها قابل اعمال است؟
بله، فیلترینگ DNS می‌تواند بر روی انواع دستگاه‌ها از جمله کامپیوترها، گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها اعمال شود.
بسیار عالی و کامل توضیح دادین واقعا مفید بود. ممنون از شما.