پورتال وب یکی از مفاهیم کلیدی در دنیای اینترنت است که بسیاری آن را با وب‌سایت اشتباه می‌گیرند. در حالی‌که پورتال ساختاری پیچیده‌تر دارد و هدف آن ارائه دسترسی یکپارچه به اطلاعات و خدمات متنوع از منابع مختلف است. این اطلاعات می‌تواند شامل داده‌های سازمانی، محتواهای آموزشی، انجمن‌های آنلاین یا حتی سیستم‌های مدیریت مشتری باشد.
شناخت دقیق تفاوت پورتال و وب‌سایت، به کسب‌وکارها کمک میکند تا با انتخاب درست، بستر مناسبی برای ارتباط با مشتریان و کاربران خود فراهم کنند. در این مقاله به تعریف پورتال، انواع آن و فاکتورهای کلیدی که در طراحی پرتال باید در نظر گرفت، می‌پردازیم.
پرتال وب چیست؟
پورتال وب مجموعه‌ای از اطلاعات منابع مختلف است. این منابع ممکن است وب سایت‌ها، موتورهای جستجو، انجمن‌های آنلاین و غیره باشد. در طراحی پورتال، داده‌های این منابع به صورت یکنواخت و متقارن وب جمع شده و به کاربران ارائه میشود.
اکثر پورتال‌های وب، به کاربران در سراسر وب اطلاعاتی را که مورد نیاز آنها است، ارائه می‌دهند. لذا این امر منجر به تعریف دیگری از طراحی سایت میشود. در واقع پورتال، وب سایتی آنلاین است که افراد یا انجمن‌ها اطلاعات و سوالات مورد نظر خود را در آنجا پیدا می‌کنند. یک پورتال وب و یک وب‌سایت از چندین جهات به یکدیگر شبیه هستند، اما از جهاتی نیز تفاوت‌هایی نیز دارند که آنها را متمایز میکند.
در سال ۲۰۲۰، حضور در دنیای آنلاین برای حفظ رقابت‌ها، تبدیل به امری ضروری شده است. یک پورتال وب مدرن را می‌توان یک وب‌سایت خاص یا “وب‌سایت پربازدید با طیف گسترده‌ای از محتوا، خدمات و لینک‌های فروش” در نظر گرفت.
یک پرتال دارای رابط وب واحد می‌باشد که دسترسی به انواع داده‌ها و خدمات را فراهم میکند، پورتال‌های وب با داشتن قابلیت طراحی سایت ریسپانسیو و نیز قابلیت‌های پیچیده و تعاملی برای صنایع مختلف و انواع جوامع استفاده می‌شوند.
تفاوت پورتال با وب‌سایت
ابتدا بهتر است توضیح دهیم که وب‌سایت چیست و سپس به راحتی قادر خواهیم بود تفاوت یک وب‌سایت و پورتال وب را متوجه شویم. وب‌سایت مجموعه‌ای از صفحات وب است که در اینترنت قرار داده شده است و هر کسی می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. از طرف دیگر، یک پورتال وب مجموعه‌ای از اطلاعات است که از طریق منابع مختلف جمع‌آوری شده است.
به عنوان مثال کاربران معمولاً باید به پورتال وب لاگین شوند. همچنین، پورتال‌های وب و وب‌سایت‌ها از دسته‌های مختلفی هستند. سایت‌ها می‌توانند وب‌سایت‌های شخصی، دولتی، وبلاگ‌نویسی یا وب سایت‌های اجتماعی باشند، در حالی که پورتال‌های وب به طور کلی به صورت عمودی و افقی طبقه‌بندی می‌شوند. اگر به دنبال راه‌اندازی یک وب‌سایت سازمانی هستید، طراحی سایت شرکتی می‌تواند نقطه شروع مناسبی باشد.
از آنجا که روزانه با انواع وب‌سایت‌های اینترنتی سروکار داریم، در ادامه انواع پرتال را شرح خواهیم داد.
انواع پورتال
به طور کلی تقسیم بندی پرتال‌ها را می‌توان به صورت زیر در نظر گرفت. برای هر یک از انواع پورتال می‌توان طراحی پورتال اختصاصی متناسب با نیاز سازمان انجام داد.
۱. پورتال مشتری (Client Portals)
پورتال مشتری نرم افزاری است که امکان تعامل ایمن بین طرفین خاص را فراهم میکند. از نظر تاریخی، پورتال‌های مشتری به عنوان ابزاری برای سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند تا به اشخاص خاص، غالباً سازمان‌های مشتری یا شرکا، اجازه دسترسی به اسناد را برای مشاهده یا بارگیری در یک کانال ارتباطی یک طرفه، که گاهی اوقات FTP یا VDR نامیده میشود، قرار دهند. این کانالهای یک طرفه اطمینان حاصل می‌کنند که طرفین به اسناد خاصی دسترسی پیدا می‌کنند. با این حال، فناوری و مشتری با نیازهای سازمانی در حال پیشرفت هستند.
۲. پورتال کارکنان یا اینترانت (Staff Portals or Intranets)
پورتال اینترانت برای دسترسی به برنامه‌های خارجی یا اطلاعات سازمانی استفاده میشود و به سازمان‌ها کمک میکند تا از طریق روش‌های خاصی، داده‌ها، برنامه‌ها و اطلاعات را به راحتی مدیریت کنند. درواقع اینترانت یک پایگاه دانش متمرکز فراهم میکند که همه کارمندان می‌توانند با هدف ایجاد یک محیط کاری با اتصال بهتر به آن دسترسی داشته باشند.
۳. پورتال عمودی (Vertical Portals)
یک پورتال عمودی (که به عنوان “Vortal” نیز شناخته میشود) یک نقطه ورود تخصصی به بازار خاص، صنعت، حوزه و یا موضوع خاصی است. برخی از پورتال‌های عمودی به عنوان “پورتال اطلاعات عمودی (VIP)” شناخته می‌شوند.
در وب، یک پورتال عمودی، وب‌سایتی است که پورتالی را برای اطلاعات مربوط به صنعت خاصی مانند مراقبت‌های بهداشتی، بیمه، اتومبیل یا تولید مواد غذایی فراهم میکند.
۴. پورتال افقی (Horizontal Portals)
یک پرتال افقی به عنوان بستری برای چندین شرکت در بخش اقتصادی یکسان یا تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان یکسان استفاده میشود. (صنعت عمودی صنعتی است که روی طیف نسبتاً کمی‌از کالاها و خدمات متمرکز شده باشد، در حالی که صنعت افقی صنعتی است که هدف آن تولید طیف وسیعی از کالاها و خدمات است)
۵. پورتال فروش (Sales Portal)
به زبان ساده، پورتال فروش یک منبع دیجیتالی مرکزی است که اطلاعات، ابزارها و دارایی‌ها را برای کمک به فروشندگان در معاملات ذخیره و تأمین میکند.
۶. پورتال مدیریت پروژه (Project Management Portal)
سیستم پورتال مدیریت پروژه به تیم شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید همه پروژه‌ها را ردیابی کنید، اسناد را به اشتراک بگذارید، برای سایر اعضای تیم وظایفی ایجاد کنید. همچنین با مشاهده پیشرفت پروژه‌ها در پورتال، کاربران داخلی می‌توانند بازخورد بیشتری برای ایجاد کیفیت بالاتر ارائه دهند.
۷. Customer Portal Solution
یکی از ویژگی‌های اصلی پورتال مشتری این است که به مشتریان اجازه می‌دهد در هر زمان برای مشکلات خود راه حل پیدا کنند. از طریق پورتال مشتری، مشتریان می‌توانند موارد پشتیبانی را ثبت کنند، به روزرسانی پرونده‌ها را دریافت کنند، در پایگاه دانش جستجو کنند و از انجمن‌های آنلاین برای ارسال ایده‌ها و دریافت پاسخ استفاده کنند.
۸. پورتال عضویت (Membership portal)
پورتال عضویت، وب سایتی است که برای اعضای یک سازمان طراحی شده است تا به‌راحتی به اطلاعات مهم دسترسی پیدا کنند. در واقع پرتال عضویت به وب‌سایتی اشاره دارد که شرکتی مانند شرکت‌های ارائه دهنده بیمه برای دسترسی اعضا به اطلاعات حساب‌های آنها ایجاد میکند.
۹. پورتال CRM یا CRM Portal
پورتال CRM بخشی از سیستم CRM است. بدین معنا که بخش‌های کوچکی که فقط برای دسترسی مشتریان و شرکای شما ایجاد شده است. این کار معمولاً با ایجاد یک صفحه وب انجام میشود که با قسمتهایی از سیستم CRM شما که می‌خواهید مشتریان و شرکا به آن دسترسی داشته باشند، تعامل برقرار میکند.
۱۰. پورتال منابع انسانی (Human Resources Portal)
پورتال منابع انسانی پرتالی داخلی برای کارکنان یک شرکت است که جهت دسترسی به اطلاعات مربوط به منابع انسانی و سایر اطلاعات مربوط به محل کار آنها، استفاده میشود. همچنین پورتال‌های منابع انسانی می‌توانند به ارتباط کارکنان منابع انسانی با کارمندان (و بالعکس) و همچنین کاهش تعداد تماس‌ها و ایمیل‌های بین این دو کمک کنند.
۱۱. پورتال اینترانت (Intranet portal)
پورتال اینترانت پرتالی است که دسترسی به اطلاعات و برنامه‌های سازمانی را در یک اینترانت یکپارچه میکند. در واقع پورتال اینترانت ابزاری است که به شرکت کمک میکند داده‌ها، برنامه‌ها و اطلاعات خود را از طریق نمایش viewهای شخصی به راحتی مدیریت کند.
۱۲. پورتال اکسترانت (Extranet Portal)
این روزها، هر زمان صحبت از ایجاد شبکه‌های شرکتی میشود، extranet مطرح میشود که تا حدودی یک اصطلاح قدیمی محسوب میشود. همانطور که اینترانت به “درون” اشاره دارد، اکسترانت بر اساس کلمه لاتین extra به معنای “خارج” است.
اکسترانت‌ها معمولاً از طریق پورتال‌های وب / کلاینت کار می‌کنند و سیستم‌های شبکه خارجی، قوی، مشارکتی و مجازی هستند که دسترسی به منابع و داده‌های خاصی را در شبکه داخلی شرکت (اینترانت) به اشخاص ثالث ارائه می‌دهند.
۱۳. پورتال شرکتی (Corporate Portal)
پورتال شرکتی یا گاهی اوقات به عنوان پورتال اطلاعات Enterprise (یا پورتال سازمانی) شناخته میشود، یک شبکه داخلی مبتنی بر وب است، که شباهت زیادی به اینترانت برای تهیه و انتشار کارآمد اطلاعات و خدمات به کارمندان شرکت دارد.
مزایای پورتال‌های وب
پورتال‌ها با ایجاد دسترسی سریع و یکپارچه به اطلاعات، تجربه کاربری را بهبود می‌بخشند. این ابزارها به کسب‌وکارها کمک می‌کنند ارتباط موثرتری با مشتریان برقرار کرده و میزان آگاهی از برند خود را افزایش دهند. علاوه بر این، استفاده از پورتال‌ها باعث صرفه‌جویی در زمان، بهبود تعامل داخلی سازمان و کاهش هزینه‌های ارتباطی میشود. در طراحی فروشگاه اینترنتی نیز می‌توان با استفاده از قابلیت‌های پورتال تجربه خرید بهتری برای مشتریان ایجاد کرد.
در ادامه مهمترین مزایای داشتن پرتال وب را شرح خواهیم داد.
۱. بهبود تعامل با کاربران
با افزایش تعامل در شبکه‌های اجتماعی، کسب و کارها در حال حاضر این امکان را دارند که با پاسخ دادن به سوالات بیشمار مشتریان خود، به راحتی با آنها تعامل برقرار کنند. همچنین، به درستی مشخص شده است که مشتری آگاهی بیشتری در مورد کسب و کار و خدمات یا محصولات شما پیدا میکند. همچنین، پورتال بهترین و کارآمدترین روش برای آموزش مشتریان شما جدا از اجرای یک برنامه هوشمند بازاریابی است.
۲. افزایش آگاهی
پیاده سازی مدل‌های تجارت به تجارت و تجارت به مشتری نقشی اساسی در ایجاد آگاهی کلی و در نتیجه افزایش سود تجارت دارد. از طرفی، امروزه اینترنت به یکی از پرکاربردترین سیستم‌ها تبدیل شده است که در آن هر فردی می‌تواند به راحتی با مشتری ارتباط برقرار کند و حتی در بین انواع رقابت نیز رقابت اینترنتی راهی بسیار موثرتر است. از این رو، شرکتها سیاستهای بازاریابی خود را برای ارتقای آگاهی کاربران از خدمات و محصولات آنها، توسعه می‌دهند و تقویت می‌کنند.
۳. پشتیبانی از Portletهای مختلف
امروزه تعداد زیادی پورتلت وجود دارد که برای پورتال‌های وب در دسترس است و امکان ایجاد طیف گسترده ای از قابلیت‌ها را برای همسویی با شرایط و ضوابط تجاری فراهم میکند. با این حال، این پورتال‌ها معمولاً راهی بسیار سریع برای افزایش کارایی و ایجاد بهترین توسعه پورتال وب ارائه می‌دهند.
۴. ارائه درگاه‌های انعطاف پذیر و کاربر پسند
از آنجا که امروزه شمار زیادی افرادی در پی آن هستند که پورتال‌های وب حرفه ای را برای ایجاد منابع متعدد با دستیابی کاملاً ساده ایجاد نمایند، بیشتر پورتال‌های وب اغلب با قالبهای فوق العاده زیبا و ساده طراحی شده اند و بسیار کاربر پسند هستند.
فاکتورهای مهم ساخت پورتال
فاکتورهای زیادی برای ایجاد یک پرتال وب وجود دارد. در اینجا ۷ مورد از مهمترین فاکتورها را شرح می دهیم.
۱. هدف‌گذاری
وب سایت شما می‌تواند شروع یک کار جدید یا اضافی در تجارت فعلی شما باشد. در هر صورت، تعیین هدف پرتال شما قبل از شروع کار ضروری است. از خود بپرسید چرا این پرتال را می‌سازید؟ آیا هدف نهایی آن فروش بیشتر، تبلیغات یا ایجاد مخاطب وفادار برای آن است؟ پس از پاسخ به این سوالات شما باید یک هدف مشخص برای خود تعیین کنید.
۲. سازگاری با موبایل (ریسپانسیو)
تعداد روزافزونی از کاربران که از طریق تلفن‌های همراه و رایانه‌ها به سایت شما دسترسی پیدا می‌کنند، در نتیجه پرتال شما باید پاسخگوی نیاز این دسته از مشتریان نیز باشد. این بدان معناست که عملکرد پرتال، قابلیت استفاده و شکل ظاهری باید برای دستگاه‌های تلفن همراه حفظ و بهینه شود. یک سایت ریسپانسیو می‌تواند به طور خودکار با توجه نوع مرورگر “ریسپانسیو” شود و تجربه کاربری عالی را ارائه دهد.
۳. بهینه‌سازی موتور جستجو
اگر پورتال وب شما متکی به مشتریانی است که شما را در اینترنت پیدا می‌کنند، بهینه سازی موتور جستجو (SEO) ) باید در خط مقدم استراتژی شما باشد. در واقع SEO در حال نظارت بر عملکرد پرتال شما و بررسی تغییرات است تا موتورهای جستجوی بزرگی مانند Google و Bing شما را پیدا کرده و پرتال شما را برای کلمات کلیدی مرتبط رتبه بندی کنند.
این کار با بهینه سازی محتوا در پرتال شما، اطمینان از یکپارچگی ساختار آن و ادغام با رسانه‌های اجتماعی و سایت‌های دیگر که به سایت شما پیوند دارند، انجام میشود.
۴. ادغام رسانه‌های اجتماعی
امروزه اکثر کاربران برای یافتن محصولات و خدمات مورد نیازشان به سمت رسانه‌های اجتماعی روی می‌آورند. سایت‌هایی مانند Facebook، Twitter، Yelp، Google+ و LinkedIn فرصت‌هایی را برای شبکه فراهم می‌کنند که به طور بالقوه می‌تواند منجر به افزایش فروش شود.
۵. امنیت
سبد خرید یا فرم وب با امنیت پایین نه تنها نتایج ناامید کننده ای برای شما به همراه خواهد داشت بلکه می‌تواند در صورت نقض اطلاعات مشتری، سازمان شما را در معرض حملات سایبری، هک و … قرار دهد. گواهینامه‌های SSL، اسکن پرتال و تهیه نسخه پشتیبان از سرور و برنامه‌های کاربردی به طور منظم، از جمله موارد ضروری برای راه اندازی پورتال سازمانی است.
۶. ردیابی
حال که پرتال خود را راه اندازی کرده اید، اکنون باید بررسی نمایید که عملکرد آن چگونه است؟ افراد از چه صفحاتی بازدید می‌کنند؟ آنها چه مدتی را در پرتال شما صرف می‌کنند؟ کاربران بیشتر از کدام منطقه جغرافیایی به سایت شما می‌آیند؟ اولین مرحله پس از راه اندازی و ایجاد پورتال، اطمینان از نصب یک برنامه ردیابی (Tracking) مطمئن است.
۷. محتوا و تصاویر
معمولا محتوای پورتال وب محلی است که شرکتها، آن را بسیار دست کم می‌گیرند. چه خودتان محتوا را ایجاد می کنید و چه یک نویسنده محتوا برای این هدف استخدام می‌کنید، باید بدانید که محتوا پادشاه است و بازدیدکنندگان را به سمت سایت شما سوق می‌دهد و همچنین حضور بازدید کنندگان را در سایت شما حفظ میکند. داشتن تصاویر و فیلم‌های جذاب یکی دیگر از ملاحظات مهم است. شما باید با جمع آوری تصاویر عالی و یا استفاده از عکس و تصاویر گرافیکی فوق العاده جذاب آماده شوید.
جمع بندی
پورتال‌های وب امروزه نقش مهمی در تسهیل ارتباطات، مدیریت اطلاعات و ارتقاء خدمات سازمان‌ها دارند. از پورتال مشتری گرفته تا پرتال‌های شرکتی یا منابع انسانی، هرکدام کاربرد خاصی دارند و می‌توانند تجربه کاربران را ساده‌تر و سریع‌تر کنند.
اگر قصد دارید کسب‌وکار خود را آنلاین گسترش دهید، طراحی یک پورتال اختصاصی می‌تواند گامی مهم در این مسیر باشد. وب‌رمز با تجربه و دانش فنی در زمینه طراحی پورتال‌های سازمانی و تجاری، آماده است تا راهکارهای سفارشی متناسب با نیاز شما ارائه دهد.
خیلی خوب بود ممنونم
مثل همیشه عالی بود ممنونم
خیلی عالی بود
ممنونم